Yaratıcı Drama Eğitimi

Yaratıcı Drama Eğitimi Nedir?

Yaratıcı drama eğitimini anlatmadan önce “Yaratıcı Drama” kavramına biraz değinmek gerekiyor. Yaratıcı dramayı tanımlarken genelde “Yaparak ve Yaşayarak Öğrenme” ifadesi kullanılmaktadır. Yaratıcı Drama için öncelikle konuya hâkim bir eğitmen, bir grup, çalışabilecekleri bir mekân ve grup üyelerinin birikimlerini yansıtabilecekleri ve birbirlerini gözlemleyebilecekleri bir konuya ihtiyaç vardır. 

Yaratıcı Drama süreci bir metne dayalı değildir. Hemen hemen her yaş gurubuyla yapılabilmekte olup guruplar maksimum 16-20 kişi aralığında olduğunda daha verimli sonuçlar alınmaktadır. Eğitmen süreç için birçok yöntem ve teknik kullanmaktadır. Oluşum safhasına gelene kadar uygulanan teknikler içinde en çok öne çıkan doğaçlama/rol oynama olmaktadır.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Eğitmenin Ön Çalışması

Yaratıcı Drama Eğitmeni tarafından öncelikle hangi yaş gurubuyla çalışılacağının belirlenmesi gerekmektedir. Sonrasında katılımcılara uygun bir konu hazırlanır. Konunun yaş gruplarına göre süresi belirlendikten sonra konunun amacı ve en az üç adet olmak koşuluyla kazanımları belirlenir. Kazanımların her biri bir etkinlikle desteklenmelidir. Son olarak da çalışma sürecinde uygulanacak yöntem ve teknikler belirlenir.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Eğitmenin Hazırlığı

Yaratıcı Drama Eğitmeni ön çalışma sırasında konuyla ilgili belirlediği araç ve gereçleri mekânın uygunluk durumuna göre yerleştirmelidir. Etkinlik sırasına göre de araç ve gereçleri kullandırabilir. Bu aşamada çalışmanın gerekliliğine göre kullandırılacak materyallerle ilgili katılımcılara tanımlama yapılması da gerekebilir.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Isınma Etkinliği

Yaratıcı Drama Eğitmeni ve gruba bu etkinlik için yaklaşık on dakikalık bir süreç yeterli olmaktadır. Eğitmen katılımcılara süreç içinde çeşitli tanımlamalar vermektedir. Bu tanımlamalarla konulara zihinsel ısınma, bedeni hareket ettirerek fiziksel ısınma, gruptaki diğer katılımcıların tanınması veya hatırlanmasıyla gruba ısınma ve mekânın gözlenerek ortama ısınma hedeflemektedir. Birey ısınma sırasında da eğlenirken bir sonraki etkinliklerdeki oyun ve doğaçlamalara da hazırlanmaktadır.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Oyun Etkinliği

Yaratıcı Drama Eğitiminin oyun aşamasında eğitmen katılımcıların özgürce oyun oynama ve bu oyunları geliştirmelerini hedeflemektedir. Oyunlar belirlenen konunun özelliklerine uygun olarak seçilmektedir. Bilinen çocuk oyunları kullanılmakta olup daha sonraki aşamada hedeflenen kazanımlara da uygun olarak seçilmektedir.

Etkinlik sürecinde oyunun değişikliklere uğramasına, konuya göre ekleme ya da çıkartmalar yapılmasına olanak sağlanmaktadır. Bu aşamadaki serbestlik, katılımcıları ileriki aşamalarda rol oynamaya ve daha rahat hareket etmeye hazırlamaktadır.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Doğaçlama Etkinliği

Yaratıcı drama etkinliklerinde doğaçlama çok sıkça yapılmaktadır. Eğitmen tarafından katılımcıların kısa bir süre düşünmesine imkân verilmektedir. Katılımcının içinden geldiği gibi oynaması öngörülmektedir. Doğaçlama, bireyin çevresinde karşılaşabileceği olayları önceden canlandırması veya canlandırılanı görüp ona yorum getirebilmesi sebebiyle gerçek yaşamda karşılaşacağı durumlara bir hazırlık niteliği taşımaktadır. Doğaçlamalarda birey keşfeder, buluş yapar, gelişir ve öğrenir.

Yaratıcı Drama Eğitiminde Oluşum Etkinliği

Oluşum sürecinde, bir önceki aşamada yapılan etkinliklerden beslenmekte, önceden tasarlanmamış sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Oluşum aşaması rastgele bir sanat ürünü taslağının meydana gelmesiyle sonuçlanabileceği gibi, bir tiyatro tekniği veya eğitimde kullanılan tekniklerle de sonuçlanabilmektedir. Oluşum aşamasında hiç yoktan bir şiir ortaya çıkabileceği gibi, bir karikatür, bir resim, bir öykü, bir günlük veya bir mektup; ürün olarak ortaya konulabilmektedir. 

Katılımcılar etkinlikler sürecindeki gelişime bağlı olarak yaratıcılıklarını ortaya koyacak rastgele bir ürün meydana getirebilmektedir. Oluşum aşaması planlama yapılırken üzerinde iyi düşünülmesi ve iyi yönlendirmelerle meydana getirilmesi gereken bir aşamadır. Oluşum etkinliği, her yaratıcı drama çalışmasında olması gerekmemektedir. Özellikle okul öncesi çocuklarla yapılan çalışmalarda oluşum aşaması daha zor olabilmektedir. 

Yaratıcı Drama Eğitiminde Değerlendirme Aşaması

Yapılan etkinliklerin sonunda bireyin, günün değerlendirmesini yaptığı son aşamadır. Eğitmen sorular çerçevesinde, katılımcılara planlanan programın aşamalarını hatırlatmakta ve bilgilerinin pekişmesine yardımcı olmaktadır. Eğitmenin hedeflediği amacın, sağlamasını yapması açısından değerli bir aşama olmaktadır. Özellikle kazanımlara bağlı olarak geliştirilecek sorularla desteklendiğinde, alınan cevaplara göre amaca ulaşılıp ulaşılmadığı bu aşamada anlaşılabilmektedir.