Sessiz sinema ama ne kadar sessiz? Kelimeler olmadan, cümleler olmadan duyguları aktarmanın zarafeti. Deniyoruz da zaman zaman. Bir oyun oynuyoruz hani. Filmin adından yola çıkarak karşımızdaki gruba jest ve mimikle hatta birkaç küçük hareket de ilave ederek anlatmaya çalışıyoruz. Bazen de anlatamıyoruz bile. Ses kullanamamanın ne büyük bir eksiklik olduğunu anlıyor, sıkışıyoruz.
Buradan da yola çıkarak sesin görüntüye ve anlatıma ne kadar büyük kolaylıklar sağladığını aslında hepimiz tahmin edebiliriz. Ancak hayal dünyamızın zenginliğini de unutmamak lazım. Bir klasik müzik konseri, bir radyo tiyatrosu dinlediğinizi ya da okuduğunuz bir romanı düşünün. Hatta düşünmeyin, bu süreçte hayal dünyanızın nasıl çalıştığını biliyorsunuz zaten. Zamanın nasıl geçtiğini bile yakalayamazsınız ya. Bir duygu seli içine bırakıverirsiniz kendinizi. Kimi zaman bir gülümseme yayılır yüzünüze, kimi zaman hâkim olamazsınız gözyaşlarınıza.
Sessiz sinema, aynı tiyatro gibi birçok mucizeyle doludur. İzleyici için bütünlük tatmini bir perde üzerine görüntülerle yazılan şiirsel bir anlatım halindedir. Yani izleyici görüntü akışından bir bütün çıkartmaya, görüntüleri manaya çevirmeye doğru bir yolculuğa gönüllüdür.
Sessiz sinema izleyicinin duygularıyla yüzleşmesini körüklemektedir. Oluşturulan kurgu sayesinde izleyicinin duygu kontrolüyle ilgisinin yer değiştirmesi hedeflenmektedir. Kontrol noktalarının kırılmasıyla gerçekleşen teslimiyet, izleyici ve olay arasında kimi zaman vals, kimi zaman tango kıvamında evrimler yaşatmaktadır. Olay dizisi sağanağında amaç izleyiciyi hazırlıksız yakalamaktır.
İzleyici de izlediği, yorumladığı çatışmalar fırtınasına inandırılmak ve tatmin olmak istemektedir. Olay ve karakterler gelişirken izleyici de çatışma kapsamına giren her şeyden beslenmektedir. Kurguya müdahale edememenin çaresizliği içindeki izleyici evrensel mistisizmin şaşkın coşkusunu yaşar.
Bu seferlik burada bırakıyorum. Sessiz sinemayı dünden bugüne taşımak, ustalarıyla ve diğer sanat dallarıyla yoğurmak için her ay davetlimsiniz.
Kucak dolusu sevgiler.
Ufuk Fikret Ozan
03.07.2021